Zasadą jest, że podział majątku możliwy jest dopiero po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej. Może to nastąpić na kilka sposobów.
Po pierwsze, oczywiście, przez orzeczenie rozwodu. Tutaj jednak ważna uwaga. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje wraz z uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego, a nie jego wydaniem. Od każdego wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje środek zaskarżenia, także w przypadku wyroku rozwodowego.
Po drugie, przez zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej w małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej (tzw. intercyza). Umowa taka wymaga dla swojej ważności formy aktu notarialnego i skuteczna jest z chwilą jej zawarcia. Oznacza to, że od daty zawarcia umowy możliwe jest dokonanie podziału majątku, co, oczywiście, nie przeszkadza w dalszym pozostawaniu małżonków w związku małżeńskim. Umowę taką bardzo często zawierają małżonkowie, z których jedno lub oboje prowadzą działalność gospodarczą obarczoną ryzykiem finansowym.
Trzecim rozwiązaniem jest ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. W tym wypadku rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Rozdzielność majątkowa powstanie także w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków oraz w przypadku orzeczenia separacji pomiędzy małżonkami.
