W języku potocznym, każdy wyraz rezygnacji z udziału w spadkobraniu, nazywany jest zrzeczeniem się dziedziczenia albo zrzeczeniem się spadku. Nic bardziej mylnego. Istnieje wiele sposobów i metod rezygnacji z udziału w dziedziczeniu. W dodatku, sposoby te wywołują różne skutki prawne i stosuje się je w różnych sytuacjach. Oczywiście, jednym z nich jest zrzeczenie się dziedziczenia, ale czym to zrzeczenie jest i jakie skutki wywołuje, zajmiemy się w tym tekście.
Zrzeczenie się dziedziczenia
Zrzeczenie się dziedziczenia mylone jest często z odrzuceniem spadku. Mogłoby się wydawać, że zrzeczenie się dziedziczenia i odrzucenie spadku jest jedną i tą samą instytucją. Obie służą bowiem temu, że osoba, która mogłaby dziedziczyć, nie chce tego robić. W rzeczywistości zrzeczenie się dziedziczenia i odrzucenie spadku to dwie zupełnie odrębne instytucje.
Jak zrzec się dziedziczenia
Zrzeczenie się dziedziczenia to umowa zawarta pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercą. Siłą rzeczy, musi być ona zawarta jeszcze za życia spadkodawcy. Może ona obejmować zrzeczenie się prawa do całego spadku, albo tylko do zachowku. Umowa, pod rygorem nieważności, musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Co ważne, zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że w umowie postanowiono inaczej.
Skutki zrzeczenia się dziedziczenia
Zasadniczo osoba, która zrzekła się dziedziczenia, nie ma prawa ani do żadnej części spadku, ani do zachowku. Takiego prawa nie mają również zstępni czy spadkobiercy zrzekającego się. Udział spadkowy tej osoby, przypadnie innym spadkobiercom. Umowa może jednak wprowadzać w tym zakresie istotne modyfikacje. Może ograniczać zakres zrzeczenia się, a także może ograniczać zrzeczenie się tylko do osoby zrzekającej się (bez rozciągania skutków na zstępnych).
Zrzeczenie się dziedziczenia może zostać uchylone, jednak tylko przez umowę między tym, kto zrzekł się dziedziczenia, a tym, po kim się dziedziczenia zrzeczono. Powyższe stanowi o tym, że uchylenie od skutków zrzeczenia się możliwe jest tylko jeszcze za życia spadkodawcy i tylko, jeśli spadkodawca na takie uchylenie wyraża zgodę. Uchylenie się od skutków zrzeczenia musi bowiem być umową zawartą w formie aktu notarialnego. Oczywiście, do tego rodzaju umowy można stosować ogólne przepisy o wadach oświadczenia woli oraz o jej nieważności, jednak jest to temat na zupełnie odrębny wpis.
