Czym jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
W polskim systemie prawa handlowego istnieje 7 rodzajów spółek, które można podzielić na spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) oraz kapitałowe (z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta akcyjna i akcyjna). Spółka cywilna nie posiada podmiotowości prawnej i nie jest spółką prawa handlowego. Jak wynika z powyższego, ustawowego podziału, odpowiedź na pytanie czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką osobową, musi być negatywna. Podział na spółki osobowe i kapitałowe odnosi się do bardzo wielu sfer działalności spółek, jak np. osobistego zaangażowania wspólników w działalność spółki czy ich odpowiedzialności za zobowiązania spółki. W spółkach osobowych większy nacisk kładzie się na osobiste działanie wspólników, zaś w spółkach kapitałowych prymat wiedzie ich korporacyjny charakter, a spółka działa nie przez wspólników, lecz przez organy. Warto przy tym zaznaczyć, że spośród wszystkich zarejestrowanych spółek w Polsce, ponad 80% z nich stanowią spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to zatem zdecydowanie najpopularniejszy rodzaj spółki. Kliencie często jednak zastanawiają się, co to znaczy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Odpowiedź na to pytanie dotyczy odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. W spółkach osobowych zawsze odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą wszyscy lub przynajmniej niektórzy wspólnicy. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, poza nielicznymi wyjątkami, wspólnicy za zobowiązania spółki nie odpowiadają. Nie oznacza to oczywiście, że nie ponoszą oni żadnej odpowiedzialności wobec spółki. Są bowiem zobowiązani do wniesienia wkładów, zwrotu kwot wypłaconych ze spółki w sposób nieuprawniony, czy wypłaty odszkodowania, jeżeli wyrządzą spółce szkodę przy jej tworzeniu. Zasadą jest jednak, że odpowiedzialność wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest bardzo ograniczona w stosunku do spółek osobowych, stąd nazwa tej spółki.
Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialności i koszty z tym związane
Byt prawny spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zaczyna się od chwili zawarcia umowy spółki. Następnie, spółkę należy zarejestrować w KRS. Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością możliwa jest wyłącznie elektronicznie, na dwa sposoby: przez Portal Rejestrów Sądowych albo przez system S24. Każdy ze sposobów rejestracji spółki ma swoje wady i zalety, które należy wziąć pod uwagę. Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez system S24 jest szybsza i tańsza niż przez Portal Rejestrów Sądowych, lecz ma istotne ograniczenia co do treści umowy spółki, która w tym wypadku ograniczona jest z góry narzuconym wzorcem, który można modyfikować jedynie w niewielkim zakresie.
W zależności od wybranego sposobu rejestracji, istotnie różnią się koszty założenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W przypadku rejestracji za pomocą Portalu Rejestrów Sądowych, umowa spółki musi być zawarta w formie aktu notarialnego, zaś wysokość taksy notarialnej uzależniona jest od wysokości kapitału zakładowego spółki. W przypadku portalu S24, zawarcie umowy spółki następuje elektronicznie, bez udziału notariusza, co stanowi istotną oszczędność. Różni się także opłata sądowa od wniosku o wpis spółki do KRS. W przypadku rejestracji S24 opłata sądowa zamyka się w kwocie 250 zł, zaś rejestracja przez Portal Rejestrów Sądowych oznacza koszt dwukrotnie wyższy. Do tych opłat należy doliczyć po 100 zł za publikację ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Rejestracja spółki z o.o. w systemie S24 jest też znacznie szybsza i następuje następnego dnia po złożeniu wniosku. W przypadku rejestracji przez Portal Rejestrów Sądowych okres oczekiwania na wpis jest znacznie dłuższy i niekiedy może trwać nawet 2-3 miesiące – w zależności od konkretnego sądu i referendarza rozpoznającego wniosek.
Jak jednak wyżej wskazano, rejestracja za pomocą S24 ma istotne ograniczenia co do treści umowy spółki, która w dużej mierze jest narzucona. Przykładowo, w przypadku tego rodzaju rejestracji możliwy jest wyłącznie wkład pieniężny. Wspólnicy nie mogą pokryć swoich udziałów aportem. Nie są dopuszczalne również bardziej skomplikowane postanowienia dotyczące praw i obowiązków wspólników. Rejestracja spółki w systemie S24 będzie zatem lepsze dla mniej skomplikowanych podmiotów. Gdy jednak wymogi wspólników co do treści umowy spółki wykroczą poza zakres narzuconego formularza, pozostaje akt notarialny i rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za pomocą Portalu Rejestrów Sądowych.
Spółka z o.o. wady i zalety
Przed podjęciem decyzji o formie prowadzonej działalności gospodarczej, wspólnicy powinni zastanowić się, jakie ma spółka z o.o. wady i zalety. O tym, czy warto założyć spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje wiele czynników, w tym w szczególności rodzaj i wielkość przedsięwzięcia, które spółka ma realizować. O ile dla niewielkich firm ten rodzaj spółki nie zawsze będzie najlepszy, o tyle w branżach bardziej ryzykownych spółka z o.o. może okazać się bezkonkurencyjnym rozwiązaniem. Z pewnością do wad spółki z o.o. zaliczyć można koszty jej działalności. Dla spółki z o.o. zawsze muszą być prowadzone księgi rachunkowe (tzw. pełna księgowość), co powoduje wyższe koszty obsługi księgowej. Nadto, spółka z o.o. jest podwójnie opodatkowana. W pierwszej kolejności podatek dochodowy płaci spółka (CIT), a w dalszej kolejności, przy wypłacie dywidendy, podatek dochodowy odprowadza wspólnik (PIT). Powoduje to znaczne obciążenie podatkowe zysków wypracowanych przez spółkę. Do tego dochodzi sporo formalizmów, jak obowiązek corocznego składania sprawozdań finansowych czy zwoływania zwyczajnego zgromadzenia wspólników w celu podjęcia wymaganych prawem uchwał. Z całą jednak pewnością tym, dlaczego warto założyć spółkę z o.o., jest wyżej wspomniana ograniczona odpowiedzialność wspólników, co stanowi o bezpieczeństwie prowadzonego biznesu dla wspólników. Zaznaczyć przy tym należy, że w mniejszych spółkach z o.o. niektórzy lub nawet wszyscy wspólnicy zasiadają również w zarządzie spółki. Jeżeli zaś egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się jednak uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Podsumowanie
Spółka z o.o., jak każdy inny rodzaj spółki, ma swoje zalety i wady. Dla większości przedsiębiorców jednak zalety przesłaniają wady, o czym świadczy fakt, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest zdecydowanie najpopularniejszym rodzajem spółki w Polsce. Prawidłowe i świadome założenie spółki z o.o. jest procesem wymagającym wiedzy i doświadczenia, dlatego warto skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego, którego specjalizacją jest obsługa prawna spółek. Doświadczony prawnik nie tylko wyjaśni wszystkie szczegóły związane z założeniem, rejestracją i działalnością spółki z o.o. ale przede wszystkim będzie w stanie przeprowadzić cały proces w sposób najkorzystniejszy dla spółki i wspólników. W obszarze specjalizacji prawników naszej Kancelarii leży obsługa prawna firm prowadzących działalność we wszystkich formach prawnych, nie tylko w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Posiadamy w tym zakresie wieloletnie doświadczenie i setki prawidłowo zarejestrowanych i z powodzeniem działających spółek, nie tylko tych z ograniczoną odpowiedzialnością.
